Inhoud
TPV Volwassenen
Wat is TPV?
Wanneer het niet (meer) mogelijk is om voldoende voedingsstoffen (en/of vocht) op te nemen via het maag-darmstelsel bestaat er de mogelijkheid via de bloedbaan de benodigde voeding, vitamines en mineralen (en/of vocht) toegediend te krijgen: TPV.
TPV is de afkorting voor Totale Parenterale Voeding. Parenteraal betekent ‘buiten de darm’. De voeding wordt niet via de darm toegediend, maar via een dun slangetje (de zogenaamde centraal veneuze catheter of lange lijn) direct in de bloedbaan. Op deze manier wordt de darm ontzien. De centraal veneuze catheter wordt in een groot veneus bloedvat ingebracht. De voeding loopt het lichaam in met behulp van een infuuspomp. In de TPV zitten alle voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Afhankelijk van uw lengte, gewicht, leeftijd en activiteiten wordt vastgesteld wat uw lichaam nodig heeft. De daaruit volgende behoefte aan energie-, eiwit-, vet-, vitamines en vocht vertalen we naar de uiteindelijke voeding. Uw bloed en uw gewicht wordt met regelmaat gecontroleerd en de TPV wordt zo nodig aan gepast. Per persoon zal de samenstelling van de TPV, het aantal voedingen per week en de tijdsduur van toedienen verschillend zijn.
TPV-training
Het doel van de training is u te leren de totale zorg van de centraal veneuze catheter en het toedienen van de voeding op u te nemen. U kunt dan deze behandeling thuis toepassen en blijft op deze manier onafhankelijk van (nog meer) hulpverleners. Voor de training van alle handelingen rondom de catheter en de TPV wordt u opgenomen op de trainingsafdeling in het AMC of UMCN. De training duurt meestal een ruime week, maar het kan korter of langer duren. Het tempo kan per patiënt wisselen en de trainingsduur is afhankelijk van hoe snel u zelf de handelingen die aangeleerd moeten worden beheerst. Op de dag van de opname krijgt u een map en een DVD met alle informatie en protocollen over de TPV training. Het protocol en de DVD leren u stap voor stap alle handelingen en dienen ter ondersteuning van de training en als naslagwerk als u weer thuis bent. De opname voor training is een vereiste voor het veilig zelfstandig toedienen van TPV in de thuissituatie. Alleen dan kan optimale zorg gegeven worden.
De toedieningsweg voor TPV
De TPV moet worden toegediend in een groot bloedvat. Deze toegang kan op verschillende manieren worden verkregen, namelijk via een centraal veneuze catheter (CVC), een perifeer ingebrachte centraal veneuze catheter (PICC), een geïmplanteerd reservoir (port-a-cath® / ‘PAC’) of via een shunt.
Een PICC is een dun slangetje, dat op de bovenarm (tussen elleboog en schouder) onder plaatselijke verdoving via de huid wordt ingebracht. Een CVC is een dun slangetje, dat in de hals of onder het sleutelbeen en heel soms in het been onder plaatselijke verdoving via de huid wordt ingebracht. Om de afstand tussen de ingang naar het bloedvat en de uitgang van de catheter te vergroten wordt de catheter onderhuids uitgeleid over een traject van meer dan 10 centimeter. Aan de buitenkant van de catheter kunnen één, twee of drie uitgangen (lumina) vast zitten. De CVC en PICC worden op de röntgenafdeling ingebracht.
Een PAC is een onderhuids reservoir wat aangeprikt kan worden en via een slangetje in verbinding staat met een groot veneus bloedvat. Door de PAC aan te prikken met een naald, aangesloten op het toedieningsysteem met daaraan de voeding, is het mogelijk de TPV de bloedbaan in te laten lopen. De PAC wordt operatief onder narcose op de operatie kamer in gebracht. Een shunt is een operatief aangelegde verbinding tussen een slagader en een ader, meestal op de onderarm. Door de shunt aan te prikken met een naald, aangesloten op het toedieningsysteem met daaraan de voeding, is het mogelijk de TPV de bloedbaan in te laten lopen.
Wanneer u bij opname op de trainingsafdeling al een CVC, PICC of PAC heeft, blijft deze zitten totdat het aan vervanging toe is. Een CVC, PICC of een PAC kan afhankelijk van de omstandigheden een paar dagen tot een paar jaar blijven zitten. Als u geen CVC, PICC of PAC heeft, kunt u uw keuze maken in overleg met een lid van het TPV thuisteam. Qua veiligheid is er geen verschil in gebruik van de technieken mits u de getrainde handelingen rondom deze toedieningswegen juist toepast.
Ook de bewegingsvrijheid is gelijk. Indien u voor een shunt in aanmerking wilt komen, dient u eerst gezien te worden door een vaatchirurg. Ook kan de shunt niet meteen na aanleggen worden gebruikt. Het aanleggen van een shunt voor toedienen van TPV kan dus pas in een later stadium plaatsvinden.
De thuissituatie
In het ziekenhuis leert u alle handelingen die nodig zijn om zelfstandig TPV toe te kunnen dienen en zelfstandig de CVC, PICC of PAC te kunnen verzorgen. Indien u thuis bent en onzeker over een bepaalde handeling of vragen heeft, neemt u contact op met het TPV thuisteam. Indien het TPV thuisteam afwezig is, neemt u contact op met de afdeling. Wanneer het niet mogelijk is zelf alle handelingen te verrichten, zal bekeken worden of er een “mantelzorger” is die (een deel van) de zorg over zou kunnen nemen. Dat betekent dan ook dat deze persoon getraind dient te worden. Indien dit niet het geval is, schakelen we de gespecialiseerde thuiszorg in. Dat is een verpleegkundig team met de juiste bevoegdheden om dit soort handelingen uit te mogen voeren. Zij kunnen u ook de eerste tijd, ook al verricht u zelf alle handelingen, begeleiding bieden in de thuissituatie. De TPV wordt geleverd in grote kunststof zakken en wordt (afhankelijk van welke voeding, hoeveel voeding u in de week nodig heeft en wie uw TPV leverancier wordt) van één keer in de week tot één keer in de twee à drie weken bij u thuis afgeleverd.
Daarnaast zijn er een aantal voorbereidingen nodig voordat u naar huis gaat. Deze moeten getroffen zijn voor u met ontslag gaat.
De voorbereidingen voor ontslag bestaan uit o.a.:
- Het afleveren van de TPV thuis.
- Het afleveren van de benodigde hulpmaterialen thuis.
- Het maken van een poliklinische afspraak bij het TPV thuis team.
Indien u verwezen bent door een ander ziekenhuis, vinden de poliklinische controles voor de voeding, bloedonderzoek en de zorg rondom de centraal veneuze catheter plaats op de polikliniek endocrinologie en metabolisme van het AMC onder leiding van het TPV- & darmfalenteam. De zorg voor de onderliggende aandoening blijft meestal in handen van uw verwijzende specialist.
Handtekeningenformulier
De handelingen rondom de catheter en de TPV die u gaat leren zijn voorbehouden handelingen. Dit houdt in dat deze handelingen zijn voorbehouden aan een arts en of verpleegkundige en slechts uitgevoerd mogen worden door iemand die bekwaam is verklaard voor de desbetreffende handeling. Bij ontslag krijgt u het protocollen boek met daarin een handtekeningenformulier mee. Hierop staat vermeld dat u bekwaam bent bevonden om zelfstandig de handelingen rondom de catheter en de TPV uit te voeren. Het is handig dit protocollenboek en formulier bij opname in een (ander) ziekenhuis mee te nemen zodat u altijd kunt aantonen dat u de training heeft gevolgd en bekwaam bent bevonden en kunnen de hulpverleners aldaar zien wat er voor (gespecialiseerde) zorg bij u nodig is.
De kosten
Uw verzekeringsmaatschappij vergoedt alle kosten die de TPV met zich meebrengt. Er dient echter wel een machtiging voor aangevraagd te worden. Het TPV thuisteam regelt de aanvragen en machtigingen die de verzekering nodig heeft. Als de verzekeringsmaatschappij vragen heeft, kunt u hen doorverwijzen naar het TPV thuisteam.